In 2019, bij de laatste aanbesteding van beveiligingspercelen op Schiphol, liep dat fout. Honderden beveiligers die op 3 december 2019 plotseling bij beveiligingsbedrijf CTSN werden onder gebracht, raakten in één keer hun roosters en gebruikelijke arbeidstijden kwijt. Bovendien probeerde het bedrijf de beveiligers onder te brengen in een andere - slechtere - cao, het bedrijf wilde zich niet houden aan de cao Particuliere Beveiliging.
In het kort geding vonniste de rechtbank december 2021 dat het belang van CTSN zwaarder weegt dan dat van beveiligers bij het bedrijf. De afspraken in de cao mag het bedrijf dus naast zich neer leggen. Reden voor CNV Vakmensen om in beroep te gaan. Het beroep dient komende woensdag bij het Hof in Amsterdam.
Onder druk van de vakbonden CNV en FNV heeft CTSN inmiddels enkele stappen in de goede richting gezet. De concurerende goedkope cao is bij het bedrijf niet langer van toepassing. En op het gebied van roosters is het bedrijf een aantal stappen aan het zetten om in de toekomst naar betere roosters te gaan.
Echter, het is inmiddels tweeënhalf jaar geleden dat CTSN de betrokken beveiligers in dienst nam. De inzet van CNV Vakmensen in de beroepszaak is dat bedrijven - ongeacht hun bedrijfsbelangen - afspraken in de cao nakomen vanaf dag één. Het bedrijf wist immers vooraf wat de spelregels waren.
Chaotisch voorjaar, de zomer moet nog beginnen
Op dit moment is het chaotisch op Schiphol. Er zijn te weinig beveiligers om de passagiersstroom aan te kunnen. Beveiligers zoeken hun heil elders, flexkrachten zijn tijdens Corona op straat gezet, het ziekteverzuim is torenhoog en het lukt maar mondjesmaat om nieuwe beveiligers aan te trekken. De chaotische aanbesteding en het ongestraft niet naleven van cao-afspraken draagt daar ongetwijfeld aan bij.
Samen met beveiligingsbedrijven G4S en iSec is CTSN verantwoordelijk voor alle checks van passagiers. De rechtbank Amsterdam vond in december dat de belangen van CTSN zwaarder wegen dan die van beveiligers. Beveiligingsmedewerkers voelen zich door de uitspraak in de steek gelaten. Voor bedrijven op Schiphol staat de deur nu open om cao-afspraken ongestraft naast zich neer te leggen.
Daar komt nog bij dat luchthavenbeveiligers de afgelopen twee jaar in zware en onzekere omstandigheden hun werk moesten doen. Passagiers uit de hele wereld fouilleren tijdens Corona. Eerder dit jaar waren de onveilige arbeidsomstandigheden voor ons reden om de arbeidsinspectie in te schakelen op Schiphol.
Schiphol wil de 'Action' van het luchtverkeer zijn
De roosterkwestie is onderdeel van een veel grotere keten aan problemen op Schiphol, waarin werknemers speelbal zijn van grote marktpartijen die de luchthaven op een zo goedkoop mogelijke manier willen exploiteren. Schiphol moet de 'Action' van de internationale luchthavens worden. Goedkoop en groot.
Dat lukt alleen als diensten tegen een zo laag mogelijke prijs kunnen worden ingekocht. Wat Schiphol daarbij helpt is dat een groep werkgevers in de particuliere beveiliging (VBe) in die tijd een goedkopere cao hebben afgesloten met De Unie. Schiphol kon daardoor beveiligingsbedrijven bij de aanbesteding laten concureren op arbeidsvoorwaarden.
Vreemd genoeg heeft het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid deze concurrentie op arbeidsvoorwaarden lang door de vingers gezien. Ook de Codekamer Beveiliging - de club die nota bene toezicht moet houden op eerlijke marktwerking - knijpt een oogje dicht op deze vorm van oneerlijke concurrentie op arbeidsvoorwaarden.
Met het benoemen van de problemen zijn ook de oplossingen in beeld. Zorg voor faire arbeidsverhoudingen: één cao waar alle bedrijven zich aan moeten houden. Bescherm de arbeidsvoorwaarden van beveiligers tegen ongebreideld aanbestedingsbeleid. Zorg voor betere arbeidsomstandigheden en veilige werkplekken.
Maar vooral: schep een pakket arbeidsvoorwaarden die het roerige werk in de luchthavenbeveiliging aantrekkelijk maken. Een prioriteit daarbij is dat beveiligers zelf meer regie krijgen over hun vrije tijd en hun arbeidstijd. Schipholbeveiligers betalen graag een paar euro extra voor hun vliegticket om dat mogelijk te maken.
De grote vraag is natuurlijk of je een publieke taak - de veiligheid in het luchtverkeer - uberhaupt wel moet aanbesteden. Het verhaal dat aanbesteding en marktwerking tot efficiency leidt, is deze voorjaarsvakantie weerlegd.
Het hoger beroep bij het Hof in Amsterdam over het meenemen van arbeidsvoorwaarden en roosters na een contractwisseling dient woensdag 4 mei om 14.00 uur.
Erik Honkoop
Vakbondsbestuurder CNV Vakmensen
M: 06 - 5132 0918
E: e.honkoop@cnvvakmensen.nl
Bezoekadres: Tiberdreef 4, 3561 GG Utrecht
Postadres: Postbus 2525, 3500 GM Utrecht
Lid worden is zinvol. CNV Vakmensen