Verlof: alles wat je moet weten over verlofregelingen

Adopteer je een kind of neem je een pleegkind op in je gezin, dan heb je recht op adoptieverlof of pleegzorgverlof

Beide ouders kunnen adoptieverlof opnemen. Tijdens het adoptieverlof krijg je geen loon van je werkgever, maar kan je wel een uitkering aanvragen bij het UWV. Deze uitkering bedraagt 100% van je salaris (met een maximum dagloon).

Hoe lang duurt adoptieverlof?

Vanaf 2019 wordt het betaald verlof voor partners verruimd van 2 dagen tot een week. In deze nieuwe wet zal ook worden vastgelegd dat het recht op adoptie- en pleegzorgverlof wordt opgerekt van 4 naar 6 weken. De Tweede Kamer moet zich nog buigen over de nieuwe wet.

Op dit moment heb je nog recht op maximaal 4 weken adoptieverlof. Deze weken kan je aaneengesloten opnemen of verspreid over een periode van maximaal 26 weken. Het verlof kan op zijn vroegst 4 weken voor de komst van je adoptie- of pleegkind ingaan en duurt uiterlijk tot 22 weken na de komst van het kind. Heb je een uitkering, dan neem je de 4 weken verlof aaneengesloten op.

Als je ziek wordt tijdens het verlof, lopen de 4 weken gewoon door. Wanneer je meer kinderen tegelijkertijd adopteert is het niet mogelijk om meer verlof op te nemen. Tijdens je verlof bouw je gewoon vakantiedagen op.

Adoptieverlof aanvragen

Je vraagt minimaal 3 weken van tevoren je verlof aan bij je werkgever. Wanneer je pas kort van tevoren de datum weet, kan je het verlof ook later opvragen. Je werkgever stuurt je aanvraag door naar het UWV, waarna je een uitkering ontvangt. De werkgever mag het adoptieverlof niet weigeren.

Vereisten

Je hebt een aantal officiële papieren nodig voor de aanvraag van adoptieverlof. Uit deze papieren moet blijken dat je inderdaad een kind adopteert of een pleegkind opneemt in je gezin. Denk hierbij aan een pleegcontract, een verklaring van een bemiddelingsorganisatie, een uittreksel uit het bevolkingsregister of een verklaring van de Vreemdelingenpolitie.

Adoptieverlof alsnog opnemen

Je kunt geen adoptieverlof opnemen als het kind al langer dan 16 weken in het gezin is opgenomen voordat je het officieel adopteert. Wel kun je voor kinderen jonger dan 8 jaar ouderschapsverlof opnemen.

Weten wat je rechten zijn?

Als lid van CNV Vakmensen krijg je rechtshulp >>

Gebeurt er iets waardoor je niet anders kunt dan wegblijven van je werk, dan kun je calamiteitenverlof opnemen

Een sterfgeval in de familie, een ziek(e) partner of kind bijvoorbeeld. Maar ook een gesprongen waterleiding zodat je iets moet regelen met een loodgieter kan invloed hebben op je werk. Je mag even wegblijven van het werk om het een en ander te regelen voor het acute probleem. Dat mag een paar uur tot maximaal een paar dagen.

Calamiteitenverlof aanvragen

Moet je gebruik maken van calamiteitenverlof, dan meld je dit zo snel mogelijk bij je werkgever. Geef aan hoe lang je verwacht dat het verlof gaat duren. Doe je een redelijk verzoek, dan mag je werkgever dat niet weigeren. Wel kan hij je na afloop vragen aan te tonen dat het opnemen van calamiteitenverlof noodzakelijk was.

Werk je in loondienst en bevalt jouw partner van jullie kind? Dan heb je recht op betaalde vrije dagen.

Dat noem je geboorteverlof, kraamverlof, vaderschapsverlof of partnerverlof. Het gaat om eenmaal het aantal werkuren per week, om precies te zijn. Dus werk je 5 dagen 6 uur per dag, dan heb je recht op 5 keer 6 is 30 uur betaald partnerverlof. 

Je mag zelf kiezen wanneer je die uren opneemt, als het maar binnen 4 weken na de geboorte (of na thuiskomst van je baby uit het ziekenhuis) is. Kraamverlof vraag je zo snel mogelijk aan bij je werkgever. Die mag het niet weigeren.

Daarnaast heb je het recht om nog eens tot 5 weken (5 keer het aantal werkuren per week) extra aanvullend verlof op te nemen. Tijdens dat verlof krijg je in principe geen salaris, maar wel een uitkering van het UWV. Als je daar gebruik van wilt maken, moet dat wel binnen 6 maanden na de geboorte van je kind. En je moet eerst het geboorteverlof van 1 week hebben opgenomen.

Jouw werkgever moet in dat geval voor jou bij het UWV een uitkering voor deze verlofperiode aanvragen. Die uitkering is maximaal 70% van jouw dagloon (en maximaal 70% van het maximumdagloon). Werkgevers die (70% van) het loon tijdens het verlof doorbetalen kunnen de UWV-uitkering zelf houden.

Je wordt gezien als partner van de moeder als:

• je met haar getrouwd bent;
• jullie een geregistreerd partnerschap hebben;
• je met haar samenwoont;
• je de baby erkent.

Overigens, bevalt je partner van een meerling, dan krijg je geen extra kraamverlof. Wel kun je voor elk kind 3 dagen partnerverlof opnemen.

Let op: om bij de bevalling zelf aanwezig te zijn en om aangifte van de geboorte van je kind te doen bij de burgerlijke stand hoef je geen kraamverlof op te nemen. Hiervoor is het calamiteitenverlof bedoeld. Wil je na het kraamverlof langer thuisblijven, dan kun je ouderschapsverlof opnemen. 

Als je een kind hebt dat jonger is dan 8 jaar kun je ouderschapsverlof opnemen

Heb je een kind dat jonger is dan 8 jaar? Dan kun je ouderschapsverlof opnemen om tijdelijk meer tijd met hem of haar door te brengen. Je kunt dit ouderschapsverlof ook krijgen voor je adoptiekind, pleegkind of stiefkind. Voorwaarde is dat het kind bij jou woont. Ouderschapsverlof geldt voor zowel vaders als moeders.

Hoe lang duurt ouderschapsverlof?

Het ouderschapsverlof is per kind maximaal 26 keer het aantal uren dat je per week werkt. Je kunt ervoor kiezen om na de geboorte van je kind een periode fulltime thuis te blijven of om tijdelijk minder uren te gaan werken.

Ouderschapsverlof berekenen

Een voorbeeld: Bregje werkt 32 uur per week en heeft dus recht op 26 x 32 = 832 uur ouderschapsverlof. Ze wil na de geboorte van haar kind tijdelijk 2 dagen (16 arbeidsuren) minder gaan werken.

832 verlofuren / 16 arbeidsuren = 52 weken

Bregje kan dus voor een periode van 52 weken 16 uur per week minder gaan werken.

Voordeel ouderschapsverlof

Vroeger kreeg je via de belastingdienst een deel van het loon terug dat je misloopt als je ouderschapsverlof opneemt. Toch heeft ouderschapsverlof nog een groot voordeel: je hoeft je contract niet te laten wijzigen, dus op papier blijven je uren gelijk. Na het verlof heb je weer recht op hetzelfde aantal uren als voor je ouderschapsverlof.

Nadelen ouderschapsverlof

Aan ouderschapsverlof opnemen kleven ook nadelen:

• Ouderschapsverlof is in principe onbetaald. Sommige werkgevers betalen tijdens het ouderschapsverlof het salaris wel (gedeeltelijk) door. Of dit voor jouw werkgever geldt kun je opzoeken in jouw cao of navragen bij de afdeling personeelszaken.
• Je bouwt geen vakantiedagen op over de ouderschapsverlofuren.
• Je krijgt geen ziektegeld doorbetaald over de ouderschapsverlofuren.

Tip: Doordat je salaris lager wordt kan het zijn dat je recht hebt op toeslagen. Dit kun je berekenen op de site van de Belastingdienst.

Ouderschapsverlof aanvragen

Je mag zelf bepalen hoe en wanneer je ouderschapsverlof opneemt. Vraag het verlof minimaal 2 maanden voordat het verlof ingaat schriftelijk aan bij je werkgever. Zet in je aanvraag:

• Wanneer het verlof ingaat
• Hoe je het verlof wilt opnemen

In principe mag je werkgever jouw verzoek niet weigeren. Dat mag alleen als jouw verlof het bedrijf ernstig in de problemen brengt. Is dat het geval? Overleg dan met je werkgever over een andere verdeling van de verlofuren. Kom je er niet uit met je werkgever, dan kun je contact met ons opnemen >

Ouderschapsverlof stopzetten

Je kunt het ouderschapsverlof laten stopzetten of onderbreken als je met zwangerschaps-, bevallings- of adoptieverlof gaat. Daarvoor moet je een verzoek indienen bij je werkgever. Je kunt je verlof op een later moment voortzetten.

Onderbreek je het ouderschapsverlof om een andere reden, dan mag je de rest van het verlof later niet meer opnemen.

Meer informatie vind je op verlofregelaar.nl.

Zorg jij voor een ziek kind of een zieke ouder of partner? Dan kun je zorgverlof opnemen

Je kunt zorgverlof opnemen voor:

• tweedegraads bloedverwanten, zoals (klein)kinderen, broers en zussen en (groot)ouders)
• anderen die deel uitmaken van jouw huishouden, zoals een inwonende schoonvader
• bekenden, zoals vrienden of buren

Er bestaat kortdurend zorgverlof en langdurend zorgverlof. 

Kortdurend zorgverlof

Kortdurend zorgverlof is er om enkele dagen noodzakelijke zorg aan inwonende (pleeg- of adoptie)kinderen, de partner of ouders te geven. Je kunt meerdere keren per jaar kortdurend zorgverlof opnemen. Het maximum is 2 keer het aantal uren dat je per week werkt in een periode van 12 maanden. De periode van 12 maanden gaat in op de eerste dag waarop het verlof wordt genoten. Als je bijvoorbeeld 36 uur per week werkt, kun je per 12 maanden in totaal 72 uur kortdurend zorgverlof opnemen.

Tijdens kortdurend zorgverlof krijg je ten minste 70% van je salaris doorbetaald. Als dat minder is dan het minimumloon krijg je het minimumloon.

Langdurig zorgverlof

Langdurig zorgverlof kun je opnemen als je voor een langere tijd voor een ernstig ziek(e) partner, ouder of kind moet zorgen. Als je langdurig zorgverlof opneemt, hoeft jouw werkgever niet jouw salaris door te betalen.

Ben je zwanger, dan krijg je voor en na je bevalling zwangerschaps- en bevallingsverlof

Welke rechten en plichten heb je? En hoelang duurt het zwangerschaps- en bevallingsverlof?

Hoe lang duurt zwangerschapsverlof en bevallingsverlof?

Het verlof voor zwangere vrouwen is opgedeeld in een zwangerschapsverlof (6 weken) en een bevallingsverlof (10 weken). Je kunt zwangerschapsverlof opnemen vanaf 6 weken voor de uitgerekende datum en vanaf 4 weken voor de uitgerekende datum is dat verplicht. Neem je 4 weken zwangerschapsverlof op, dan duurt je bevallingsverlof 2 weken langer (12 weken in totaal).

Wanneer gaat het bevallingsverlof in?

Je zwangerschapsverlof loopt tot en met de dag waarop je bevalt. De dag na de bevalling gaat het bevallingsverlof in. Hoe lang het verlof in de praktijk duurt, is afhankelijk van de datum waarop je baby wordt geboren. In totaal is het aantal weken verlof in ieder geval nooit minder dan 16 weken.

Deeltijd

Je moet je zwangerschapsverlof aaneengesloten opnemen. Dat geldt ook voor de eerste 6 weken van je bevallingsverlof. De weken die daarna nog over zijn, mag je in deeltijd opnemen over een periode van maximaal 30 weken. Je overlegt met je werkgever hoe je dit wilt vormgeven. Eerder beginnen met werken kan dus pas nadat je minimaal 6 weken bevallingsverlof hebt gehad.

Als je baby eerder of later wordt geboren

Je hebt na de bevalling altijd recht op minimaal 10 weken bevallingsverlof; ook als je baby later komt dan verwacht. Het totaal aantal weken verlof kan hierdoor iets boven de 16 weken uitkomen. Wordt de baby eerder geboren, dan wordt het zwangerschapsverlof dat overblijft omgezet in bevallingsverlof. In totaal heb je dan dus 16 weken verlof.

Zwangerschapsverlof aanvragen

Het is handig je werkgever op tijd op de hoogte te stellen van je zwangerschap. Je bent verplicht uiterlijk 3 weken van tevoren te laten weten wanneer je met zwangerschapsverlof gaat. Hiervoor heb je een verklaring nodig van je verloskundige of arts waarin de uitgerekende datum staat. Je werkgever vraagt dan een zwangerschaps- en bevallingsuitkering voor je aan. Hij kan het zwangerschaps- en bevallingsverlof niet weigeren.

Meestal krijgt je werkgever tijdens het zwangerschaps- en bevallingsverlof een zwangerschaps- en bevallingsuitkering voor je van het UWV. Je krijgt je loon dan gewoon doorbetaald. Tijdens de verlofperiode heb je geen recht op zaken als een overwerkvergoeding.

Bijzondere omstandigheden

Bij ziekte of overlijden van moeder of baby zijn er aanvullende regelingen. Komt je baby te overlijden na 24 weken zwangerschap, maar voordat je zwangerschapsverlof in ging, dan heb je recht op 16 weken bevallingsverlof.

Couveuseregeling

Als je baby na de bevalling langer dan 7 dagen moet worden opgenomen in het ziekenhuis, krijg je maximaal 10 weken langer bevallingsverlof. Zo heb je de mogelijkheid om je baby na thuiskomst uit het ziekenhuis nog 10 weken thuis te verzorgen.

Op de website van het UWV kun je zien op hoeveel extra verlof je recht hebt.

Overlijden moeder

Overlijdt de moeder bij de bevalling, dan gaat het bevallingsverlof dat overblijft naar de vader. Dit geldt ook als de moeder geen recht had op bevallingsverlof (bijvoorbeeld omdat zij geen baan had).