Wat gebeurt er bij collectief ontslag?
Je werkgever moet aan het UWV en de vakbonden melden dat hij werknemers collectief gaat ontslaan. Hij moet aan de vakbonden uitleggen waarom hij de ontslagen noodzakelijk vindt. Verklaren de vakbonden dat het schrappen van de arbeidsplaatsen inderdaad noodzakelijk is? Dan is dat voldoende en hoeft het UWV geen onderzoek meer te doen naar de bedrijfseconomische redenen. Het UWV beoordeelt nog wel de ontslagvolgorde en beoordeelt ook de mogelijkheden voor herplaatsing.
De vakbonden geven aan of het UWV de ontslagverzoeken direct kan behandelen of dat het UWV moet wachten. In het laatste geval moet het UWV een maand wachten voor ze de ontslagaanvraag mag behandelen. Vaak stelt de werkgever samen met de vakorganisatie of de ondernemingsraad een sociaal plan (afvloeiingsregeling) op.
Wie worden er eerst ontslagen bij collectief ontslag?
Bij het bepalen van de ontslagvolgorde is het zogenaamde afspiegelingsbeginsel verplicht. Dit betekent dat per uitwisselbare, vergelijkbare en gelijkwaardige functie een indeling naar leeftijdsgroep wordt gemaakt (15- tot 25-jarigen, 25- tot 35-jarigen, 35- tot 45-jarigen, 45- tot 55-jarigen en 55-jarigen en ouder).
Binnen die leeftijdsgroepen worden de laatst aangenomen mensen als eerste ontslagen (last in, first out). De ontslagen moeten zo verdeeld worden dat de leeftijdsopbouw van het personeel na de ontslagronde zoveel mogelijk gelijk blijft.
Het UWV kan van het afspiegelingsbeginsel afwijken als:
- Jouw positie op de arbeidsmarkt slechter is dan die van collega’s die eerder in dienst zijn gekomen
- Je bijzondere kennis of kunde bezit, waardoor ontslag voor jouw werkgever te lastig is. Of als er gevaar bestaat dat je vervanger de voortgang van de werkzaamheden bij de opdrachtgever schaadt.
- In de cao een andere ontslagvolgorde staat. Dan moet je werkgever zich daaraan houden.
Jouw rechten bij collectief ontslag in het sociaal plan
In een sociaal plan staan maatregelen om de gevolgen van het ontslag te verzachten. De werkgever kan een sociaal plan opstellen zonder medewerkers en vakbonden te raadplegen. Maar zo'n sociaal plan heeft minder waarde voor de rechter. Daarom kan de werkgever het sociaal plan ook samen met de vakbonden of de ondernemingsraad opstellen.
In een sociaal plan staat onder andere:
- De ontslagvolgorde: welke werknemers worden ontslagen?
- Wijze van begeleiding: hoe worden werknemers begeleid naar nieuw werk?
- Lengte zoekperiode: hoe lang mag een werknemer zoeken naar nieuw werk op kosten van de werkgever?
- De hoogte van de transitievergoeding
- Welke regels gelden rondom de opleidingen van medewerkers
Het maken van een sociaal plan is niet verplicht. Maar de werkgever moet altijd rekening houden met wetten en regels voor fusies en reorganisaties, zoals: cao's, Wet op de cao, Burgerlijk Wetboek, Wet op de ondernemingsraden en de Wet melding collectief ontslag.
Recht op WW-uitkering
Je hebt recht op WW-uitkering als je ontslagen bent in een collectief ontslag.
