Het verschil in salaris is in Nederland gemiddeld 16% en de kloof wordt groter, volgens de Global Gender Gap Index.
Verschil groeit met de leeftijd
Tussen jonge mannen en vrouwen zijn de verschillen het kleinst. Vrouwen onder de 30-35 werken inmiddels ongeveer even vaak als mannen en zijn gemiddeld hoger opgeleid. In sommige sectoren verdienen zij ook meer dan hun mannelijke leeftijdsgenoten. Maar vrouwen boven de 35 worden ingehaald door hun mannelijke collega's.
Hoe ouder de werknemers, hoe groter de achterstand van vrouwen. Zo zijn mannen in de groep oudere werknemers vaak hoger opgeleid. Ook werken oudere vrouwen vaker in deeltijd, waardoor ze misschien eerder carrièrekansen mislopen. Dat zijn de logische verklaringen voor de loonkloof. Toch blijft een deel van het verschil niet te verklaren en dat zou kunnen betekenen dat er sprake is van oneerlijke beloning.
Zorg voor het gezin
Hoewel steeds meer vrouwen een baan hebben, is maar iets meer dan de helft economisch zelfstandig. Dat betekent dat je een netto inkomen op minimaal bijstandsniveau verdient (zo’n € 900 per maand). Hoe ouder de vrouwen, hoe vaker ze financieel afhankelijk zijn. De loonkloof en de trend om parttime te werken zijn belangrijke oorzaken van die financiële afhankelijkheid.
Van de mannen is 73% economisch zelfstandig. Mannen die financieel gezien niet voor zichzelf kunnen zorgen volgen vaak een opleiding, werken als zelfstandige, zijn ziek/arbeidsongeschikt of zijn met (pre)pensioen. Bij vrouwen is de zorg voor het gezin veel vaker een oorzaak.
Handelingsonbekwaam
Nog maar 60 jaar geleden werkten Nederlandse vrouwen bijna helemaal niet. Tot 1956 werden zij zelfs handelingsonbekwaam zodra zij trouwden en moesten ze bijvoorbeeld hun echtgenoot om toestemming vragen als ze iets wilden kopen. Ook een verzekering afsluiten of geld opnemen van de bank was voor getrouwde vrouwen niet toegestaan. Vrouwen in overheidsfuncties werden op de dag van hun huwelijk ontslagen.
Carrière maken
Inmiddels is er veel veranderd: vrouwen hebben het recht om te werken,
discriminatie op grond van sekse is bij wet verboden en ook oneerlijke beloning is niet toegestaan. Toch hebben nog steeds minder vrouwen een topfunctie dan mannen. Uit onderzoek van Kennisinstituut Atria blijkt dat veel vrouwen de sfeer aan de top als vrouwonvriendelijk ervaren. Ze haken daardoor regelmatig af.
Pensioen
Ook als we het hebben over pensioenopbouw liggen de verhoudingen scheef. Mannen bouwen ruim 2 keer zoveel pensioen op als vrouwen. Daarom moeten vrouwen vanaf hun pensioenleeftijd vaker terugvallen op hun partner of de sociale zekerheid. Bovendien bestaan de pensioenfondsbesturen voor ruim 88% uit mannen.
Emancipatieslag
Er is dus nog een emancipatieslag te maken. Verschillen tussen mannen en vrouwen op de werkvloer kleiner maken kan bijvoorbeeld door de zorg voor het gezin eerlijker te verdelen. Mannen kunnen wel ouderschapsverlof opnemen, maar dat is bij de meeste werkgevers onbetaald. Veel gezinnen kunnen die tijdelijke terugval in salaris niet betalen. Door de loonkloof zal bovendien een moeder eerder minder gaan werken dan een vader als er kinderen komen. Ook goedkopere kinderopvang kan helpen.