Moet Suzan tijdens haar ziekte meewerken aan een ‘exit-mediation’?

Orde op zaken

In het ledenmagazine Vakmensen (december 2022) staat het verhaal van Suzan. Ze werkt al meer dan twintig jaar bij dezelfde werkgever, een kwekerij van potplanten. Nu ze wegens ziekte langdurig is uitgevallen, wil haar werkgever van haar af, via een ‘exit-mediation’. Wat moet ze nu doen?

Het verhaal

De eerste klachten kreeg Suzan in juli vorig jaar. Ze heeft bijzonder weinig energie, mogelijk gaat het om long covid. Het lukt haar gaandeweg niet meer om meerdere dagen achter elkaar te werken. Na een aantal maanden voert haar werkgever de druk op: dan ga je toch gewoon wat minder uren werken? Maar minder uren betekent ook: minder inkomen. Dat ziet ze niet zitten, want dat inkomen heeft ze hard nodig.

Brief met uitnodiging voor ‘exit-mediation’

In december heeft de werkgever er kennelijk genoeg van. Suzan krijgt thuis een brief met een uitnodiging voor een ‘exit-mediation’: een gesprek met een mediator, met als doel: einde dienstverband. Ten einde raad belt ze de vakbond voor hulp.

Werkgever heeft zorgplicht

Marije van Wijk, jurist bij CNV Vakmensen, vindt dat de werkgever zich van een slechte kant laat zien. ‘Zeker naar iemand die al zo lang bij je werkt. Dat je ziek wordt is pech, daar kies je toch zelf ook niet voor? Natuurlijk is het voor een werkgever niet leuk als je iemand moet doorbetalen, terwijl er geen arbeid tegenover staat. Dat snap ik ook wel. Maar als werkgever heb je gewoon een zorgplicht naar je zieke werknemer.’

Eerst weer herstellen

Ze wijst op het oordeel van de bedrijfsarts: volledig medisch arbeidsongeschikt. ‘Dat betekent dat Suzan niet kan werken en eerst zal moeten herstellen. En in zo’n situatie oefent de werkgever grote druk op haar uit om dan maar minder uren te gaan werken. En als ze dat niet wil een exit-mediation. Deze werkgever denkt helaas vooral aan zichzelf.’

Risico voor werknemer

Marije begeleidt Suzan nu bij elke stap en heeft een duidelijk advies. ‘We zien dit vaker: een werkgever die aanstuurt op een beëindiging van het dienstverband, terwijl de werknemer nog ziek is en bezig met herstellen. Het lijkt soms misschien de makkelijkste oplossing, ook voor de werknemer. Maar het heeft een groot risico. Want zolang je ziek bent, ben je kwetsbaar en valt het niet mee om snel ander werk te vinden. Je loopt dan een serieus risico met je WW-uitkering. Want het UWV verlangt wel dat je meteen actief op zoek gaat naar ander werk.’

Update maart 2023:

Het mediation-gesprek heeft inmiddels plaatsgevonden, zegt Marije: ‘Maar dat bleek dus zinloos. Zolang Suzan ziek is, zal ze niet meewerken aan een vaststellingsovereenkomst. Tijdens het gesprek maakte de werkgever duidelijk niet te willen meewerken aan haar re-integratie. Maar dat zal de werkgever wel moeten, want daar zijn wettelijke regels voor. Anders riskeren ze een boete. We hebben met de werkgever afgesproken dat we kunnen overleggen over een vaststellingsovereenkomst als er concreet zicht is op een volledige hersteldatum. Tijdens het gesprek gebeurde er trouwens nog iets naars: de werkgever suggereerde dat haar collega’s niet meer met haar zouden willen samenwerken omdat ze steeds ziek was. Ik heb daarop aangegeven dat het de taak van de werkgever is om dit soort geluiden in de kiem te smoren. Je bent nou eenmaal niet voor de lol ziek. Het is aan de werkgever om voor vervanging te zorgen.’