Niet eens met je ontslag: dit zijn je rechten

Oneens met ontslag: wat moet je (niet) doen?

Als je het niet eens bent met je ontslag, onderteken dan geen overeenkomsten. Laat je werkgever weten dat je niet akkoord gaat met je ontslag, bijvoorbeeld door middel van een brief. Je werkgever zal dan een ontslagprocedure moeten starten. Er zijn twee mogelijkheden:

• Je werkgever vraagt een ontslagvergunning aan bij het UWV als het ontslag te maken heeft met langdurige ziekte, arbeidsongeschiktheid of bedrijfseconomische redenen. Het UWV beslist vervolgens of je ontslagen mag worden.
• Je werkgever vraagt de kantonrechter om je contract te ontbinden. In het verzoek tot ontslag worden de redenen van het ontslag uitgelegd.

Het UWV en de rechter geven je de kans om jezelf te verdedigen. Je kunt uitleggen waarom je het niet eens bent met het ontslag. Jouw uitleg wordt meegenomen in hun beslissing.

Je ontslag aanvechten

Als je het niet eens bent met je ontslag, dan kun je vaak het ontslag aanvechten. De stappen die je kunt nemen, zijn afhankelijk van het soort ontslag. Bij elk type ontslag gelden namelijk verschillende regels en verplichtingen voor jou en je werkgever. Hieronder zullen we per type ontslag uitleggen wat je kunt doen.

Ontslag op staande voet

Als je op staande voet wordt ontslagen, eindigt je contract direct. Je werkgever hoeft hiervoor geen toestemming te vragen aan het UWV of de rechter. Ook geldt er geen opzegtermijn. Ontslag op staande voet mag alleen bij een dringende reden, bijvoorbeeld bij diefstal of werkweigering. Als je werkgever je om een dringende reden wil ontslaan, moet dat direct gedaan worden nadat de reden en het bewijs daarvoor ontdekt is. Ook moet je werkgever vertellen waarom je wordt ontslagen. Anders is het ontslag ongeldig. Twijfel je of het ontslag terecht is? Neem dan de volgende stappen:

• Schakel hulp in van een jurist. Een jurist weet welke rechten je hebt en welke vervolgstappen je kunt nemen.
• Stuur je werkgever een brief waarin staat dat je het niet eens bent met het ontslag. Geef ook aan dat je beschikbaar bent om te werken. Zorg ervoor dat je ook echt kunt werken als je werkgever daar om vraagt.
• Vraag een gesprek aan met je werkgever. Laat eventueel een jurist aansluiten. Misschien kun je in overleg een ‘normaal’ ontslag krijgen. In dat geval heb je recht op een opzegtermijn, transitievergoeding en misschien een WW-uitkering.
• Blijf je werkgever bij het ontslag op staande voet? Dan heb je 2 maanden de tijd om de rechter te vragen het ontslag ongedaan te maken. De rechter beslist of de ontslagreden geldig is. Je kunt de rechter ook om een vergoeding van je werkgever vragen.

Ontslag tijdens je proeftijd

Tijdens je proeftijd kan je werkgever op elk moment je contract opzeggen. De reden voor ontslag mag klein zijn, bijvoorbeeld een keer te laat komen of niet bij het bedrijf passen. Je werkgever hoeft geen toestemming te vragen aan het UWV of de rechter. Wel moet je werkgever de reden voor het ontslag geven als je erom vraagt. Omdat de proeftijd is bedoeld om te kijken of jij en je werkgever bij elkaar passen, zijn de ontslagregels niet zo streng. Maar discriminatie is nooit toegestaan. Zwangerschap, geloof of geaardheid zijn bijvoorbeeld geen geldige redenen voor ontslag. Denk je dat je werkgever oneerlijk handelt? Dan kun je de kantonrechter vragen om het ontslag ongedaan te maken.

Ontslag bij ziekte en burn-out

Als je een vast contract hebt, mag je werkgever je pas na 2 jaar ziekte ontslaan. Als je werkgever je wil ontslaan wegens ziekte of burn-out, moet het ontslag bij het UWV worden aangevraagd. Het UWV stuur jou een kopie van de aanvraag. Je hebt daarna 2 weken de tijd om aan te geven of je het eens ben met je ontslag. Uiteindelijk neemt het UWV een beslissing op basis van alle beschikbare informatie. De volgende situaties kunnen zich voordoen:

• Het UWV gaat akkoord met het ontslag en je werkgever beëindigt je arbeidsovereenkomst. Daar kun je niets aan doen. Wel kun je 2 maanden na het ontslag de kantonrechter vragen om een vergoeding of om je ontslag te herstellen.
• Het UWV gaat niet akkoord met de ontslagreden. Je mag dus blijven werken. Je werkgever moet in dat geval de kantonrechter vragen om je contract te ontbinden.

Ontslag door bedrijfseconomische redenen

Soms gaat het niet goed met een bedrijf. Er kunnen financiële problemen zijn of er komen reorganisaties aan. Dan kan je werkgever personeel ontslaan vanwege bedrijfseconomische redenen. Bij bedrijfseconomische redenen mag je werkgever je niet zomaar ontslaan. Eerst moet je werkgever uitzoeken of er een andere geschikte functie binnen de organisatie is. Lukt dat niet? Dan moet je werkgever je begeleiden bij het zoeken naar een nieuwe baan.

Als je werkgever toch personeel moet ontslaan, dan geldt het afspiegelingsbeginsel. Werknemers met dezelfde functies worden in 5 leeftijdsgroepen verdeeld. Binnen elke leeftijdsgroep wordt de werknemer die het laatste is aangenomen ontslagen. Ben je het niet eens met het ontslag of de ontslagvoorwaarden? Maak dan per brief bezwaar bij je werkgever. Je kunt dan met je werkgever onderhandelen over de ontslagvoorwaarden. Als jullie er dan toch niet uitkomen, kun je binnen 2 maanden bezwaar maken bij de kantonrechter.

Ontslag bij bereiken pensioenleeftijd

Als je de AOW- of pensioenleeftijd hebt bereikt, mag je werkgever je ontslaan. Daar is geen toestemming van het UWV of de rechter voor nodig. Wel moet je werkgever zich aan de opzegtermijn houden. Heeft je werkgever je aangenomen terwijl je de pensioenleeftijd al had bereikt? Dan is er wel toestemming nodig van het UWV of de rechter voor het ontslag.

Let op: soms staat in je cao dat je contract automatisch stopt als je pensioenleeftijd bereikt. Je werkgever hoeft je arbeidsovereenkomst in dat geval niet officieel op te zeggen.