Een bedrijf met meer dan 50 werknemers is verplicht om een ondernemingsraad in te stellen. Wanneer een bedrijf minder dan 50 werknemers in dienst heeft, dan kan het een personeelsvertegenwoordiging (PVT) instellen. Een OR heeft adviesrecht, instemmingsrecht, initiatiefrecht en informatierecht en spreekt namens de werknemers. De taken en rechten van de ondernemingsraad zijn vastgelegd in de Wet op de ondernemingsraden (WOR).
Taken van de OR
- Constructief meedenken en bouwen aan de toekomst van de onderneming
- Inzetten voor goede arbeidsverhoudingen, arbeidsomstandigheden en arbeidsinhoud
- Gelijke behandeling van mannen en vrouwen nastreven
- Inschakelen van gehandicapte werknemers en allochtonen
- Aandacht hebben voor interne milieuzorg
- Zorg voor en toezicht op de naleving van voorschriften op het terrein van arbeidsvoorwaarden, arbeids- en rusttijden.
Rechten van de OR
-
Adviesrecht
Voor besluiten die belangrijke financiële, economische of organisatorische gevolgen hebben voor de onderneming, moet de werkgever advies inwinnen bij de OR. De werkgever moet het advies serieus meewegen in de besluitvorming. Wijkt de werkgever af van het advies, dan moet hij dit schriftelijk motiveren naar de OR. Wanneer de werkgever aan afwijkend besluit neemt, moet hij een maand wachten tot hij het besluit uit mag voeren.
-
Instemmingsrecht
Voor besluiten die direct betrekking hebben op een aantal personele regelingen (zoals een werktijdenregeling of een regeling over arbeidsomstandigheden) moet de werkgever instemming hebben van de OR voordat het besluit mag worden uitgevoerd. Als de OR niet instemt met het voorstel en de werkgever toch zijn besluit wil uitvoeren, dient hij een gerechtelijke procedure aan te spannen.
-
Initiatiefrecht
De OR kan de werkgever voorstellen doen over zaken die de onderneming betreffen. Van het initiatiefrecht wordt door de meeste ondernemingsraden aanzienlijk minder gebruik gemaakt dan van het advies- en het instemmingsrecht.
-
Informatierecht
De werkgever is verplicht om de OR regelmatig en tijdig op de hoogte te stellen van bijvoorbeeld de resultaten en vooruitzichten van het bedrijf.
Europese Ondernemingsraad
Ondernemingen in de EU met meer dan 1000 werknemers en met een vestiging van meer dan 150 werknemers in minimaal 2 landen zijn verplicht om onderhandelingen te starten over de oprichting van een Europese ondernemingsraad, kortweg Euro-OR. Welke bevoegdheden de Euro-or krijgt, is een kwestie van overleg tussen de betrokken partijen. In ieder geval geldt het informatierecht. Er kan ook worden afgesproken dat bijvoorbeeld ook advies- en instemmingsrecht van toepassing zijn. Als er geen afspraken gemaakt worden over de rechten van de Euro-or, dan heeft de Euro-or het recht om tenminste één keer per jaar met het hoofdbestuur te vergaderen.