Wat is mantelzorg?
Je bent een mantelzorger als je een langere tijd voor iemand zorgt die ziek is of een handicap heeft. Het is een onbetaalde zorg die je geeft aan iemand van wie je houdt. Je kind, partner, een ouder of een vriend bijvoorbeeld. Je helpt bij verzorging, begeleiding of dagelijkse activiteiten. Misschien deel je de zorg afwisselend met andere vrienden of familie.
Werk je daarnaast? Dan ben je een werkende mantelzorger. Zorg en werk combineren is niet altijd makkelijk. Mantelzorg vraagt tijd, energie en aandacht. Dat kan heel zwaar zijn, zeker als de zorg lang duurt. Daarom zijn er verschillende regels, vergoedingen en andere hulpmiddelen om je te ondersteunen. Op je werk en daarbuiten.
Mantelzorger. En dan?
Vertel je werkgever over je situatie. Je hoeft niet alles te delen, maar vertel in elk geval dat je mantelzorger bent. Heb je een keer minder aandacht voor je werk, moet je onder werktijd bellen of plotseling eerder weg? Dan is het goed als je werkgever weet wat er speelt. Misschien kunnen jullie samen nadenken over oplossingen voor je situatie.
Wat kan ik met mijn werkgever regelen?
Samen met je werkgever kun je afspraken maken die je helpen zorg en werk te combineren. Dat je onder werktijd bereikbaar mag zijn voor bepaalde zorgtaken. Of dat je soms thuis mag werken of voor verlofdagen kan sparen. Je hebt in elk geval wettelijk recht op kortdurend en langdurend zorgverlof. Soms kan je ook je werk tijdelijk aanpassen.
Werk aanpassen met Wet flexibel werken
De Wet flexibel werken geeft je als mantelzorger de mogelijkheid om je werk in overleg met je werkgever aan te passen. Je kunt bijvoorbeeld je werktijden veranderen, minder uren gaan werken of op een andere plek gaan werken, bijvoorbeeld vanuit huis of een andere werklocatie.
Je mag 1 keer per jaar een verzoek tot flexibel werken bij je werkgever inleveren. Maar je kunt alleen een verzoek doen als je minimaal 6 maanden bij je werkgever werkt en je werkgever meer dan 10 werknemers heeft.
Je verzoek lever je minimaal 2 maanden van te voren in. Je werkgever heeft het recht om je verzoek te weigeren als het problemen voor het bedrijf oplevert. Dit kan hij tot 1 maand voor het ingaan van de verandering doen.
Kortdurend zorgverlof
Kortdurend zorgverlof kun je opnemen als iemand ziek is en hij of zij niet zonder jouw zorg kan. Je hebt ieder jaar recht op maximaal 2 keer je wekelijkse werkuren aan kortdurend zorgverlof. Werk je 32 uur per week? Dan mag je 64 uur verlof opnemen. Je werkgever betaalt minstens 70% van je loon, tenzij er in je cao wat anders is afgesproken. De opbouw van je vakantiedagen gaat door.
Is iemand plotseling ziek geworden en heb je meteen verlof nodig? Je kunt die eerste ziektedag calamiteitenverlof opnemen. Daarna vraag je zo snel mogelijk het kortdurend zorgverlof aan. Je werkgever mag dit verlof alleen weigeren als je afwezigheid voor ernstige problemen in het bedrijf zorgt.
Langdurend zorgverlof
Je kunt langdurig zorgverlof aanvragen als je een lange tijd voor iemand moet zorgen. Per jaar mag je maximaal 6 keer jouw wekelijkse werkuren aan verlof opnemen. Werk je 32 uur per week? Dan heb je dus recht op 192 uur langdurend zorgverlof. Je werkgever hoeft je loon tijdens je verlof niet door te betalen. Vakantiedagen blijf je wel opbouwen.
Je mag de verlofuren over meerdere weken verspreid opnemen. Dit doe je in overleg met je werkgever. Je vraagt het langdurend zorgverlof schriftelijk aan, minstens 2 weken voor het ingaan van de eerste verlofdag. Ook dit mag je werkgever alleen weigeren als jouw afwezigheid ernstige problemen oplevert.
Waar moet ik rekening mee houden?
Er zijn cao’s met speciale afspraken over het combineren van werk en mantelzorg. Over de mogelijkheid tot sparen voor verlof of thuiswerken bijvoorbeeld. Ook zijn er cao’s die bepalen dat je geen loon krijgt bij kortdurend zorgverlof of je een ander aantal dagen vrij geven. Heb je een cao? Lees de afspraken om te zien waar jij recht op hebt.
Pensioen, WW en toeslagen
Neem je langdurig zorgverlof op of ga je minder uren werken? Dan wordt je inkomen lager. Dat kan invloed hebben op de hoogte van je latere pensioen en een mogelijke WW-uitkering. Die kunnen lager worden, dus laat je daarover informeren door je werkgever. Toeslagen als zorg- en huurtoeslag kunnen misschien wel hoger worden als je inkomen daalt.
Welke oplossingen zijn er buiten het werk?
Ook buiten je werk zijn er verschillende hulpmiddelen waar je als mantelzorger gebruik van kunt maken. Bijvoorbeeld:
Persoonsgebonden budget
Het persoonsgebonden budget is een bedrag waar je zelf zorg mee kunt regelen als je ziek bent. Er kan ondersteunende zorg van worden ingekocht, maar het kan ook gebruikt worden om jou als mantelzorger te betalen.
Mantelzorgmakelaar
Als mantelzorger moet je veel regelen. Een mantelzorgmakelaar kan je daarbij helpen door die regeltaken van je over te nemen. Denk aan het doen van de administratie of het bemiddelen tussen jou en je werkgever.
Respijtzorg
Respijtzorg is vervangende zorg. Ga je op vakantie of wordt de zorg te veel voor je? Dan kan je met respijtzorg jouw zorgtaken door iemand laten overnemen. Dit kan tijdelijk, maar ook voor een vast aantal dagen per week.
WMO-ondersteuning
Via je gemeente kun je ondersteuning krijgen vanuit de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Verschillende soorten hulp voor diegene die ziek is en steun voor de mantelzorger. Zoals bijvoorbeeld vervangende zorg.
