'We liepen op ons tandvlees'

Ingrid weet waar ze het over heeft, ze werkt al ruim 21 jaar als beveiliger op de luchthaven. Ze heeft in die tijd een hoop meegemaakt, maar het voorjaar van 2022 zal ze niet snel vergeten. ‘In de meivakantie ging het echt mis, het was alle dagen chaos. Eindeloos lange rijen, vooral op de zondagavond. Mensen die niet naar het toilet konden omdat ze dan hun plek in de rij kwijt waren. Huilende, schreeuwende en agressieve passagiers, die bang waren om hun vlucht te missen.’

Rolluiken dicht

Ze kon zich de ergernis bij passagiers ook wel voorstellen. ‘Moet je indenken, dan sta je in die lange rij eindelijk vooraan en dan gaan voor je neus de rolluiken dicht bij de beveiliging. Geen wonder dat mensen boos worden. Maar wij konden ook niet anders. Er waren op dat moment gewoon te weinig beveiligers. We werkten continu over, we liepen op ons tandvlees. Je kunt ook niet eindeloos blijven doordweilen.’ Het had zomaar uit de hand kunnen lopen, beseft ze achteraf. ‘Er waren levensgevaarlijke situaties, zo’n chaos was het soms. Ik heb echt gedacht: straks vallen er nog zwaargewonden - of erger.’

Zover is het gelukkig niet gekomen. Dankzij een aantal acute ingrepen (minder vluchten, minder passagiers, betere stroomlijning) én dankzij het veelbesproken ‘Schiphol-akkoord’ met de vakbonden ging de grootste druk van de ketel. ‘Dat hebben we wel gemerkt’, zegt Ingrid. ‘Het is nog steeds erg druk en er is nog altijd een tekort aan bevei-ligers. Maar de grootste ellende was toen wel voorbij. Er waren meer securitylanes en die bleven ook langer open. Er waren meer teams beschikbaar. Dus het ging gelukkig een stuk beter.’

Opsteker

Het Schiphol-akkoord kwam er niet zonder slag of stoot, er ging een lange periode van grote onrust en dreigende stakingen aan vooraf. Erik Maas, onderhandelaar van CNV Vakmensen, was er van dichtbij bij betrokken. ‘Vanwege de grote personeelstekorten hebben we vóór de meivakantie al gepleit voor een arbeidsmarkttoeslag. Die Schipholtoeslag is er uiteindelijk gekomen, voorlopig tot september volgend jaar. Daarnaast hebben duizenden werknemers een zomertoeslag gekregen, als beloning voor de extra drukke weken, ook voor de meivakantie. Het gaat bij elkaar om flink wat geld, dat is echt een opsteker voor al die werknemers op Schiphol die het zo voor de kiezen hebben gehad.’

Het is tegelijk een pleister op de wond, want daarmee zijn natuurlijk niet alle problemen meteen opgelost, erkent Maas. ‘De drukte is niet van de ene op de andere dag verdwenen. Maar de afspraken geven wel vertrouwen en bieden perspectief. We zien eindelijk een omslag in denken bij Schiphol. Want we vragen al jaren aandacht voor de slechte roosters, beroerde werktijden en hoge werkdruk. We hebben de problemen talloze keren aangekaart. Meestal schoof Schiphol de verantwoordelijkheid van zich af naar andere bedrijven. Maar nu lijkt dan eindelijk het kwartje gevallen. Schiphol lijkt echt de ambitie te hebben om op een andere manier te gaan werken en wil meer verantwoordelijkheid nemen voor al die duizenden werknemers die de luchthaven elke dag draaiend houden. De manier van aanbesteden gaat veranderen. Het moet allemaal natuurlijk nog wel gebeuren, maar toch, dit is positief. Ook wat de langere termijn betreft is dit een baanbrekend akkoord.’

Eerst zien...

Ingrid is ook positief over het akkoord, al houdt ze haar reserves. ‘De toeslagen zijn tijdelijk, ze staan los van de cao. Hoe gaat het volgend jaar? We weten het niet. En die toeslagen maken de drukte er niet minder om. We hebben veel collega’s zien vertrekken en nieuwe zijn niet zomaar aangenomen en opgeleid. Maar goed, het extraatje is nu natuurlijk mooi meegenomen. Ik ben aan het sparen voor een verbouwing, dus het komt goed van pas.’

Ze hoopt ook dat Schiphol in de toekomst op een andere manier gaat aanbesteden. ‘Zoals de laatste aanbesteding is gegaan, dat was echt verschrikkelijk. Het draaide alleen maar om geld, beveiligingsbedrijven zijn uitgeknepen en tegen elkaar uitgespeeld. Gevolg was dat veel beveiligers opeens in dienst kwamen van een ander beveiligingsbedrijf, hun collega’s kwijt waren en met andere roosters te maken kregen. Het was een drama. Veel collega’s zijn vertrokken of ziek uitgevallen. Dat is een van de oorzaken geweest van alle problemen. Ik denk dat Schiphol dat zo niet nog een keer gaat doen. Hopelijk gaat dat in de toekomst beter. Maar ik heb toch altijd iets van: eerst zien, dan geloven.’

Rijen

Ondanks de hectiek van afgelopen maanden denkt ze er zelf niet aan om te vertrekken. ‘Ik woon hier in de buurt, heb een koophuis en ben alleen. Dus ja, dan ga je niet zomaar wat anders zoeken. Ik zie het nu gewoon als m’n werk, ik verdien mijn geld en dat is voor mij oké. Maar vroeger was het wel veel leuker. Toen had ik meer het gevoel van: door ons werk kan een vliegtuig veilig vertrekken. Nu is het meer een lopende band, met grote machines en weinig contact met de mensen. En het gaat maar door, er komt geen eind aan de rijen.’