Friesland telt ruim 16.000 mensen met een bijstandsuitkering (juni 2021). Uit de publicatie ‘Streng maar onrechtvaardig, de bijstand gewogen’ (2020) blijkt dat het huidige niveau van een bijstandsuitkering al onvoldoende is om op een normale manier aan het maatschappelijk leven deel te nemen.
Een (parttime) baan zou uitkomst kunnen bieden, maar het lukt mensen in de bijstand vaak niet goed om weer aan het werk te komen. Degenen die het wel lukt, zijn daar niet altijd beter mee af. ‘Geregeld horen we verhalen van bijstandsgerechtigden die er helemaal niet op vooruit gaan als ze een parttime baan accepteren. Integendeel, het leidt juist tot extra kosten en organisatorische problemen’, zegt Kampherbeek. ‘Werken zou moeten lonen, maar in de praktijk gaat dat helaas lang niet altijd op. Daar moeten we wat aan doen.’
Wat kunnen gemeenten doen?
Binnen de huidige regeling is er voor gemeenten weinig speelruimte om mensen die aan het werk gaan een gedeelte van hun loon te laten houden. ‘Maar er is wel enige speelruimte’, zegt Kampherbeek. ‘Het college van B&W kan beslissen om een bepaald gedeelte van inkomsten uit werk niet mee te rekenen voor het recht op bijstand. Dat is de zogenaamde vrijlating. Wij pleiten ervoor dat gemeenten die actief gaan toepassen, voor mensen die naast hun bijstandsuitkering aan het werk gaan.’
Perspectief bieden
Concreet stelt CNV Vakmensen voor dat iemand met een bijstandsuitkering 20% van het verdiende inkomen (met een minimum van € 200) zou moeten kunnen houden, zonder dat dit gevolgen heeft voor de uitkering. De rest van hun verdiende inkomen kan dan verrekend worden met de uitkering.
‘Door de vrijlating te hanteren, krijgen bijstandsgerechtigden die gaan werken een daadwerkelijke verbetering van hun financiële situatie. Dan wordt werken echt lonend’, zegt Kampherbeek. ‘Bovendien blijkt uit de praktijk dat – eenmaal aan het werk – er vaak mogelijkheden komen om meer uren te gaan werken. Zo krijgen ze ook meer perspectief om definitief uit de bijstand te raken.’
Brief aan Friese gemeenten
CNV Vakmensen heeft alle 18 Friese gemeenten vandaag een brief gestuurd, met het verzoek om een vrijlatingsregeling voor bijstandsgerechtigden te introduceren.
